Złomostal

 Stan miejsca z dnia 8/8/2021

Historia tego miejsca zaczęła się pod koniec XIX wieku, kiedy to przez wioskę S przebiegała carska linia stanowiąca korytarz transportowy z Odessy do Królewca.

Wówczas oprócz stacji kolejowej, powstały „Zakłady Remontowe Zaplecza Kolei Żelaznych” specjalizujące się w naprawie taboru.

Niestety podczas I Wojny Światowej zakłady zostały zniszczone przez wojska rosyjskie, po czym dzięki ofiarnej pracy kolejarzy ponownie odbudowane w latach 20. XX wieku jako „Warsztaty drogowo-mostowe”. Praktycznie zaprzestano już napraw taboru, a zaczęto m.in. regenerować rozjazdy kolejowe, budować mosty i produkować drezyny. Pod koniec lat 30. XX wieku zaczęto zgrzewać szyny. Zakłady zatrudniały około pół tysiąca osób.

W roku 1939 wybuchła II wojna światowa, podczas której Niemcy przywłaszczyli sobie zakłady. Polscy kolejarze musieli remontować tabor dla potrzeb okupanta, co było wykorzystywane przez Armię Krajową do stawiania oporu czy wszelkiego rodzaju akcji sabotażowych (m.in. uszkadzanie maźnic w wagonach, sypanie piasku).

Po wojnie zakłady miały nową nazwę „Kolejowe Zakłady Konstrukcji Stalowych”, w których wyprodukowano większość mostów kolejowych znajdujących się we wschodniej Polsce. W latach 70. XX wieku właśnie tutaj wyprodukowano znaczną część konstrukcji stalowych wykorzystanych do budowy obecnego dworca „Warszawa Centralna”. Niestety, państwowy KZKS zakończył działalność około w latach 90.

Następnie zakład stał się własnością prywatną. W 2012 roku zaczęły się problemy w związku z wynagrodzeniami. Zamknięty został w lutym 2014, kiedy wypowiedziano umowy wszystkim pracownikom i zwolniono kilkaset osób, oczywiście bez wypłaty należnej odprawy.

"Dwa ostatnie lata dla pracowników były już trudne, bo nie dostawali regularnie wypłat i nie wiadomo było, jaki los czeka całe przedsiębiorstwo. A to zaczęło popadać w ruinę - nie było zleceń, potem odcięto media, choć ludzie mieli wciąż obowiązek świadczenia pracy.